Ποίηση & Λογοτεχνία

 

Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη – Αρχείο Νικηφόρου Βρεττάκου 

Λυκούργου 135

Σπάρτη 23100

Τηλ. 2731 0 26853 & 21180

Fax: 2731 0 89331

Email: biblspar@otenet.gr

http://www.nikiforos.edu.gr

 

Ιδρύθηκε το 1972 και από το 1989 στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο. Περιλαμβάνει Κινητές Βιβλιοθήκες, Παραρτήματα–Συνεργασίες, Παιδικό τμήμα, Τμήμα Ενηλίκων, Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές και Οπτικοακουστικά Μέσα. Ξεχωρίζουν η Λακωνική Βιβλιογραφία και το Αρχείο του διακεκριμένου Λάκωνα ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου. Η επιλογή της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης ως φορέα υπευθύνου για τη συγκέντρωση, καταγραφή, διαφύλαξη, αξιοποίηση και προβολή του Αρχείου Νικηφόρου Βρεττάκου έγινε από τον ίδιο τον ποιητή λίγο πριν το θάνατό του. Το Αρχείο εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2000.

 

 

Τυρταίος 

 

Ο Τυρταίος (7ος π.Χ. αι.) έγραψε στη δωρική διάλεκτο ελεγείες που αποσκοπούσαν στην εξύψωση του ηθικού των Σπαρτιατών κατά το Β΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο, καλώντας τους να στηρίξουν το πολίτευμα και την εξουσία των βασιλέων, της γερουσίας και της εκκλησίας του δήμου, επαινώντας μάλιστα το βασιλιά Θεόπομπο. Ξεχωρίζουν τα πολεμικά ποιήματα  «Ευνομία» και «Υποθήκες». Οι απόψεις για την καταγωγή του διίστανται, με ορισμένες παραδόσεις να τον θέλουν Σπαρτιάτη στρατηγό και άλλες Αθηναίο ή Μιλήσιο δάσκαλο. Δώδεκα αποσπάσματα των έργων του σώζονται στον Στράβωνα, στον Λυκούργο και στον Στοβαίο.

 

 

Αλκμάνας 

 

Καταγόμενος από τις Σάρδεις της Λυδίας ο Αλκμάν μεγαλούργησε στα μέσα του 7ου π.Χ. αιώνα στη Σπάρτη, όπου ανέπτυξε περίτεχνα χορωδιακά άσματα. Σύμφωνα με τον Παυσανία υπήρχε μνημείο για τον ποιητή στην τοποθεσία Σέβρικον στη Σπάρτη.

Αν και έχουν σωθεί μερικά μόνο αποσπάσματα από το έργο του, δεν υπολείπονται σε ερωτική διάθεση και λυρισμό. Από τα έργα του ξεχωρίζει το παρθένιον «εις Άρτεμιν ορθίαν», χορός νεανίδων το κάλλος των οποίων εξυμνεί ο ποιητής. Ανακαλύφθηκε το 1855 στην Αίγυπτο σε πάπυρο του 1ου αιώνα.

 

 

Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος 

 

Ο μεγάλος αυτός μελετητής του Πλάτωνα και του Πλωτίνου υπήρξε μεταξύ άλλων και ιδρυτής της Ελεύθερης Σχολής Φιλοσοφίας “Ο Πλήθων” στη Μαγούλα το 1975 ενώ διετέλεσε και πρόεδρος της Εταιρείας Λακωνικών Σπουδών. Ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος (1900-1981) γεννήθηκε στο χωριό Βασσαράς και αφού φοίτησε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή ως υπότροφος του κράτους από το 1915-1920, στη συνέχεια πέρασε από τα πανεπιστήμια της Βιέννης, και της Χαϊδελβέργης, όπου σπούδασε φιλοσοφία, παρακολουθώντας τα μαθήματα δασκάλων παγκόσμιας εμβέλειας, όπως οι K.Jaspers, A.Weber, και H. Rickert. Το 1925 αναγορεύεται διδάκτορας της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης, με θέμα της διατριβής του τη “Διαλεκτική του Είναι στον Πλάτωνα”, το οποίο και θα εκδοθεί δύο χρόνια αργότερα.

Θα εκδώσει επίσης τα Plotins Meteaphysic des Seins (Η μεταφυσική του Είναι στον Πλωτίνο, 1928) και το σημαντικό περιοδικό Αρχείο της Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών. Διετέλεσε καθηγητής Φιλοσοφίας σε πανεπιστήμια στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, Πρόεδρος της Ακαδημίας, αντεπιστέλλον Μέλος και επισκέπτης καθηγητής κορυφαίων πανεπιστημίων του κόσμου. Χρημάτισε ακόμη και Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων στην Κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου το 1945 και το 1966.

 

 

Άγις Θέρος 

 

Ο Άγις Θέρος (1875-1961) γεννήθηκε στη Σπάρτη και ξεχώρισε για το ποιητικό, λαογραφικό και κοινωνιολογικό του έργο. Ως δημοσιογράφος εξέδωσε τις εφημερίδες Λαός (1908-1909 και 1914-1915), Λακεδαίμων (1909-1910) και Εφημερίς των εργατών (1912), ενώ ανέπτυξε και σημαντική υπέρ της εργατικής τάξης βουλευτική δράση.

Το 1940 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής Τα Ανθρώπινα κάνει την εμφάνισή του στο χώρο της ποίησης, τον οποίο θα υπηρετήσει με έργα όπως Ο μέγας πόθος (1956), Λυρική πορεία (1957), Εκ βαθέων (1961). Θα διακριθεί για τις συλλογές δημοτικών τραγουδιών (Δημοτικά τραγούδια, Δύο ακριτικά τραγούδια, Τα τραγούδια των Ελλήνων) με έντονο το λαογραφικό στοιχείο από τη Λακωνία και την υπόλοιπη Ελλάδα ενώ θα διατελέσει και πρόεδρος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

 

 

Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης

 

Ο μεγάλος ποιητής της Μονεμβασιάς Γιάννης Ρίτσος, (1909-1990), έχει σημαδέψει την ελληνική ποίηση με ποιητικές συλλογές όπως τα «Τρακτέρ» (1934), οι «Πυραμίδες» (1935), ο «Επιτάφιος» (1936), «Το τραγούδι της αδελφής μου» (1937), και βέβαια τη «Ρωμιοσύνη», (1966). Δημοσίευσε πάνω από εκατό ποιητικές συλλογές και συνθέσεις, εννέα μυθιστορήματα, τέσσερα θεατρικά έργα και μελέτες. Για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» τιμήθηκε το 1956 με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης ενώ το 1968 προτάθηκε για το βραβείο Νομπέλ. Το 1975 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1977 τιμήθηκε με το Βραβείο Ειρήνης του Λένιν.

  

 

Νικηφόρος Βρεττάκος

 

Οι Κροκεές της Λακωνίας είναι το χωριό που έβγαλαν τον Νικηφόρο Βρεττάκο (1912-1991), έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, τα ποιήματα του οποίου μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Το έργο του ξεχωρίζει για τον ανθρωπισμό του, για τους αρραγείς δεσμούς με τη γενέθλια γη και τη δημοτική παράδοση. Γνωστοί τίτλοι έργων του είναι οι: «Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη», «Το μεσουράνημα της φωτιάς (1940)», «Ο Ταΰγετος και η σιωπή (1949)», «Τα θολά ποτάμια (1950)», «Πλούμιτσα (1951)», «Προμηθέας (1979)». Προτάθηκε ως υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ στην ποίηση, τιμήθηκε με δύο Πρώτα Κρατικά Βραβεία (1940 και 1956), το Βραβείο Εθνικής Αντίστασης (1945), το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1976), με το βραβείο Ουράνη κ.ά. Το 1987 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το αρχείο του φιλοξενείται στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Σπάρτης.